کاروند پارسی

این روزها اگر جستجوگر راستی باشید به سادگی به معتبرترین منابع در هر علمی دسترسی پیدا می‌کنید. مثلاً می‌خواهید بدانید خلیج عربی کجاست؟ در گوگل (منبع دم دستی عام) اگر جستجو کنید می‌بینید که ویکیپدیای عربی، در مقالۀ مفصلی، الخلیج العربی را با جعل آشکار اسناد و نقشه‌های تاریخی به جای خلیج پارس نشانده است. کمی حوصله می‌خواهد که به منابع جغرافیایی اصیل مثلاً جغرافیای بطلمیوس (https://archive.org/details/claudius-ptolemy-the-geography_202105/page/136/mode/1up) (نگارش 168 میلادی، ص 137) مراجعه کنید و بینید که بطلمیوس مشهور جهانیان به شما می‌گوید : «خلیج پارسی در شمال شرق صحرای عربستان واقع است و خلیج عربی (دریای سرخ) در غرب آن.». (Claudius Ptolemy The Geography, p 137 (https://archive.org/details/claudius-ptolemy-the-geography_202105/page/137/mode/1up))و باز اگر به منابع پیشتر از بطلمیوس مراجعه کنید مثلاً به جغرافیای استرابو (نگارش 24 میلادی) خواهید دید که نام خلیج عربی به زبان یونانی (Αραβιοϛ κόλπϛ) برای دریای سرخ فراوان آمده است. آری! خلیج عربی همان دریای سرخ (بحر الاحمر) است که میان صحرای عربستان و آفریقا واقع است و در واقع مرز میان دو قاره آسیا و آفریقاست (استرابو، ج1 ص 129 ) (https://archive.org/details/Strabo08Geography17AndIndex/Strabo%2001%20Geography%201-2/page/128/mode/2up). استرابوی یونانی این خلیج را در سراسر کتاب حجیمش همواره خلیج عربی نامیده است. باز اگر به منابع قرنهای پیشتر از استرابو بروید، هرُدوت مورخ مشهور یونانی (قرن چهار پیش از میلاد) را می‌یابید که در کتاب تاریخ مشهورش همه جا خلیج عربی را در نزدیک مصر و رود نیل آورده است؛ از جمله این مورد: «دیگری از ایران شرو, ...ادامه مطلب

بسیاری از مفسران بزرگ قرآن نوشته‌اند که «یوم الزینة» در داستان موسی (ع) جشن نوروز (به عربی ألنیروز) بوده است.موسی آنگاه که خواست معجزۀ خود را بر ساحران آشکار کند: ﴿ قَالَ مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ وَأَن يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى ﴾ [ طه: 59]. «گفت هنگام نامزد کرده مرا با شما "روز آرایش" است* آن گه که مردمان با هم آیند چاشتگاه.» (ترجمه از کشف الاسرار).در توضیحاتِ مفسران قرآن، یوم الزینه، روز آراستن و تزئیین بوده، مردمان پیش از ظهر در یکجا جمع می‌شده‌اند؛ سالی یک بار رخ می‌داده (عید)، و بازار همگانی هم برگزار می‌شده است. مفسران چنین صفاتی را در سه روز شناخته شده و مشهور می‌دیده‌اند: جشن نوروز ایرانیان، عاشوراء (جشن نجات موسی و هلاک فرعون)، و روز سبت یهودیان.(برای دیدن متن تفسیر روی واژۀ آبی النیروز در هر تفسیر کلیک کنید)1) تفسیر مقاتل بن سلیمان (ف 150 ق)مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ يعني يوم عيد لهم في كل سنة يوم واحد وهو يوم النيروز (https://shamela.ws/book/23614/933#p4) ... 2) تفسير بحر العلوم، السمرقندي (ف 375 ق){مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ ٱلزّينَةِ } يعني: يوم عيد لهم وهو يوم النيروز (https://www.altafsir.com/Tafasir.asp?tMadhNo=2&tTafsirNo=11&tSoraNo=20&tAyahNo=59&tDisplay=yes&UserProfile=0&LanguageId=1)...3) تفسير الكشف والبيان، الثعلبي (ف 427 ق){ قَالَ مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ ٱلزِّينَةِ } وروى جعفر عن سعيد قال: يوم سوق لهم، وقيل: هو يوم النيروز. (https://www.altafsir.com/Tafasir.asp?tMadhNo=2&tTafsirNo=75&tSoraNo=20&tAyahNo=59&tDisplay=yes&UserProfile=0&LanguageId=1)4) تفسير معالم التنزيل، البغوي (ف 516 ق){موعدكم يوم الزينة} ق, ...ادامه مطلب

براهنی گرچه در سیاست و نقد ستیهنده بود و زبانی گزنده داشت اما در عشق و نگارش تجربۀ عشقی، منفعل و بی اراده و اثرپذیر است. منِ شاعرانه‌اش در تغزل با معشوق، برگ کاهی است در مصاف تندباد. این وادادگی و انفعال را بیش از هر چیز با فعل سببی برای متکلم وحده (من) می‌بینیم. دلبستگی فراوانش به کاربرد فعل سببی حاکی از مدهوشی او در برابر معشوق زیباست؛ کاربردهای نامأنوس فعل سببی او، بیش از دیگر تکنیک زبانی وی توجه خوانندگان و منتقدانش را به خود جلب کرده است. این سطور را بخوانید:▫️یادگارم کن به دیوارهای هیچ و بنویسانم▫️حالا نگو که شهر مرا آفتاب می‌رواند/ یک زن نمی‌رواند/ مرا به او بخواهانید / شخصا مرا نمی‌خواهد▫️می‌آورانی‌ام در پیش خویش / و بعد از خویش می‌روانی‌ام/ دیگر چه چیز برایم مانده به جز این که می‌دوانی‌ام، می‌آورانی‌ام و می‌روانی‌ام ؟(شکستن در چهارده قطعۀ نو برای رؤیا و عروسی و مرگ؛ آذر 1372)▫️من را بیاوران/ من را بخوابان▫️بی دغدغه مرا بمیران / این جا / همین جا▫️من اهل هند رفتن و این حرف ها نیستم تو هند را بیاوران این جا همین جا▫️حالا من می‌تراوم دستی مرا به سوی هیچ چیز می‌تراواند▫️او کیست ؟ / آن کسی که مرا می‌گویاند ؟▫️ای آوراننده ! ای آورانندگی من را / دیگر نیاورانپسوند«اندن/ انیدن» برای بیان نقش یک فاعل بیرونی در ایجاد حالتی یا رخدادی در فعل فارسی به کار می‌رود. در جملۀ "بچه خوابید" خوابیدن حالتی است که در وجود فاعل رخ می‌دهد؛ اما در جملۀ "مادر بچه را خواباند" یک عامل دیگر از بیرون سبب انجام فعل در بچه می‌شود. این ساخت را "فعل سببی" یا  "فعل واداری" می‌گویند یعنی فاعل دیگری، فاعل را به انجام فعل وا می‌دارد.براهنی این ساخت سببی را بسیار به کار بسته و با آن معناهایی از زبان را , ...ادامه مطلب

مگر می‌شود از ازلُ الآزالذرّه تا زُحَل از تو بجُنبدو تو خود هیچ نجنبیده باشی؟چگونه می‌شود!نمی‌شود از عدم همه چیز رابه ماورایِ کمال برانیو خود در صفتِ کمالفروایستاده باشی تا ابَدُ الآباد ایستَنده‌ - بر این صفت که تویی-                              کمالِ سکون استکه در کمالِ لطافت      سیب‌های رسیده                               می‌ریزندچگونه می‌شود تو خود نریخته باشی!تورنتو، فروردین ۱۴۰۰ بخوانید, ...ادامه مطلب

نومیدانه مانده‌ام در میدان خروجی سمنان به سمت مشهد. میدان استاندارد. چمدان کوچک قرمزی را که تازه خریده‌ام گذاشته‌ام کنار پایم و با چند نفر مسافر دیگر دور آتشِ پیرمرد گرم می‌شویم. پیرمرد دستفروش که تما, ...ادامه مطلب

 1.)   شاهنامۀ کوچک من 2)    چروخ انگور3)    سینمای هاجر جان4)    بادگاه نوروزی  5)    بهداشت دندان6)  قرانتینات: شوخیهای روزگار ویروس کرونا, ...ادامه مطلب

  محمود فتوحی در گفت‌وگو با ایبنا: پذیرش «بی‌توجهی دانشگاه به ادبیات معاصر» آسان نیست  تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۴۲ گزارشگر : مطهره ميرشكاري     محمود فتوحی می‌گوید: آنها که می‌گ, ...ادامه مطلب

 ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تاریخ و محل انتشار: تهران، دی‌ماه ۱۳۹۶صفحات: 218شمارگان: 500 قیمت 14000 تومانساختار کتاب درآمدی بر ادبیات شناسیفصلهای شش‌گانۀ کتاب‏1. صد سال ادبیات‌شناسی در ایران......................... ‏‏‏25‏‏2. رشتۀ ادبیات فارسی در ترازوی نقد ..................... ‏55‏‏3. از علم الادب به سوی ادبیات‌شناسی .................. ‏71‏‏4. پژوهش در ادبیات ............................................ ‏111‏‏5. فرایندهای حرفه‌ای در پژوهش ادبی .................... ‏137‏‏6. کاربران دستاورد پژوهش‌های ادبی ‏ ................... 177‏انجام سخن ‏....................................................... 197‏مطالب شش فصل کتاب به این قرار است:فصل‌های 1 و 2 از چشم‌انداز تاریخی، ‏برآمدن ادبیات فارسی در دانشگاه و روند تاریخی شکل‌گیریِ نهاد مستقر ادبی در ایران را به بحث ‏می‌گذارد و سیر تطور آن را تا به امروز بررسی می‌کند. بسیاری از تلقی‌های ‏جاافتاده و مُتصلّب دربارۀ ‏ادبیات، متن، شرح، تفسیر، شناخت و کارکرد این مفاهیم، در دوران آغازین شکل‌گیری همین نهاد‌‌‌‌، رقم ‏خورده و تا امروز پا برجاست. فصل دوم مبانی نظری و روش‌شناختیِ رشتۀ ادبیات فارسی را به نقد گرفته ‏است و برخی کاستی‌ها را نشان داده است. این کاستی‌ها از منظر نگرش‌های انتقادی نوین مطرح است. ‏بخش عمدۀ مطالب این دو فصل, ...ادامه مطلب

از زمان تأسیس بخش زبان و ادبیات فارسی در دانش‌سرای عالی (1307ش) تا کنون نزدیک ده نسل از استادان بر کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی دانشگاههای ایران تکیه ‏زده‌اند. ‏برخی از پیشگامان مطالعات زبان و ادبیات در سالهای 1300 تا 1320، محققان برجستۀ بیرون از دانشکدۀ ادبیات بودند. نخستین استادان ادبیات که از سال 1307 در دانشگاه به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداختند شدند دو دسته‌اند: گروهی ‏دانش‌آموختگان حوزوی ,ادبیات,شناسی,ایران ...ادامه مطلب

نوروز هر جا نوروز هست آنجا ایرانشهر است.هدایای نوروزی در دربار معاویه در شام سالهای 40 هجری ومن جوده (عبیدالله بن عباس اجود اهل الحجاز): أن معاوية بن أبي سفيان أهدى إليه وهو عنده بالشام من هدايا النيروز حللاً كثيرة ومسكاً وآنية من ذهب وفضة ووجهها مع حاجبه، فلما وضعها بين يديه نظر إلى الحاجب وهو ينظر إليها، فقال: هل في نفسك منها شيء? قال: نعم والله، إن في نفسي منها ما كان في نفس يعقوب من يوسف عليهما السلام؛ فضحك عبيد الله، وقال: فشأنك بها فهي لك. (عقد الفرید، لابن عبد ربه) آوازهای نوروزی در بغداد آوازهای نوروزی در دربار المکتفی بالله  (متوفی 290 قمری/ 908 میلادی) خلیفه عباسی در بغداد وأما الصوت,نوروز,قرن,دوم,چهارم ...ادامه مطلب

پرسشی که ذهن بسیاری از دانشجویان و پژوهشگران ادبیات را مشغول خود‏ می‌دارد این است که چرا در بحث و جدلهای پیرامون علوم انسانی ایران، نامی از ادبیات، «مطالعات ادبی» یا «ادبیات‌شناسی» شنیده نمی‌شود؟ هرگاه پای علوم انسانی در میان است سخن از جامعه‌شناسی، علوم سیاسی، اقتصاد، گاهی تاریخ و زبانشناسی می‌رود ولی از نظریۀ ادبیات، نقد ادبی حتی آثار ادبی،  که همیشه نقش مؤثری در بازنمایی و نقد ارزشهای فرهنگی و تغییر نگرشهای  اجتماعی  داشته و دارند چندان سخنی در میان نیست. آیا مطالعات ادبی - که موضوعش (ادبیات) ظرف ارزشها و تجارب اجتماعی و فرهنگی است - در زمرۀ دانشهای علوم انسانی به شمار نمی‌آید؟ فراتر از این,جای,خالی,ادبیات,علوم,انسانی,ایران ...ادامه مطلب

شکل (form) اساسا به معنی همگرایی و  همکاری میان اجزاست. همگرایی و همکاری عناصر صوری در یک اثر ادبی در سه سطح قابل بررسی است: الف) شکل بیرونی: ,فرم در ادبیات ...ادامه مطلب

مدعای این جستار این است که حذف عناصر جمله از شاخصهای برجسته در سبک سعدی است که سخن وی را در میان شاعران فارسی متفرد و یگانه ساخته است. فرض این مقاله بر این است که یکی از عوامل ایجادی سخن «سهل و ممتنع» در سبک سعدی حذف است.  منتشر شده در سخن عشق، جشن نامۀ استاد حسن انوری (تهران: سخن، 1395) ص 449-483  دریافت اصل مقاله    ,بلاغت حذف در غزل سعدی ...ادامه مطلب

نقش ادبی و تاریخی مکتب وقوع را می‌توان اینگونه به پرسش گرفت که: چرا از میان نزدیک به چهارصد شاعر وقوعی قرن دهم با آن دیوانهای مبسوط و زبانِ روان و عواطف رقیق، کسی در تاریخ ادبیات فارسی نام‌آور نشده است؟ به راستی مکتب وقوع شاهکار ندارد؟, ...ادامه مطلب

آیا می‌توان یک طرح درس برای شعر صائب نوشت با سه هدف: آموزش مهارت در خواندن و فهم شعر صائب (انتقال اطلاعات زبانی، تاریخی، ادبی) آموزش تفکر انتقادی دربارۀ صائب و همطرزان وی آموزش نگارش خلاق با الگوی سبک و اندیشۀ صائب برای تحقق این اهداف از فنآوری نوین چه بهره‌ای می‌توان گرفت؟ شما که نسل امروزی‌ترید چه روشها و نکنیکهایی می‌شناسید؟,فناوری کلاس ششم,فناوری کلاس هشتم,فناوری آموزشی در کلاس,فناوری کلاس هفتم ...ادامه مطلب