محمود فتوحی در گفتوگو با ایبنا: پذیرش «بیتوجهی دانشگاه به ادبیات معاصر» آسان نیست تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۴۲ گزارشگر : مطهره ميرشكاري محمود فتوحی میگوید: آنها که میگ, ...ادامه مطلب
ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تاریخ و محل انتشار: تهران، دیماه ۱۳۹۶صفحات: 218شمارگان: 500 قیمت 14000 تومانساختار کتاب درآمدی بر ادبیات شناسیفصلهای ششگانۀ کتاب1. صد سال ادبیاتشناسی در ایران......................... 252. رشتۀ ادبیات فارسی در ترازوی نقد ..................... 553. از علم الادب به سوی ادبیاتشناسی .................. 714. پژوهش در ادبیات ............................................ 1115. فرایندهای حرفهای در پژوهش ادبی .................... 1376. کاربران دستاورد پژوهشهای ادبی ................... 177انجام سخن ....................................................... 197مطالب شش فصل کتاب به این قرار است:فصلهای 1 و 2 از چشمانداز تاریخی، برآمدن ادبیات فارسی در دانشگاه و روند تاریخی شکلگیریِ نهاد مستقر ادبی در ایران را به بحث میگذارد و سیر تطور آن را تا به امروز بررسی میکند. بسیاری از تلقیهای جاافتاده و مُتصلّب دربارۀ ادبیات، متن، شرح، تفسیر، شناخت و کارکرد این مفاهیم، در دوران آغازین شکلگیری همین نهاد، رقم خورده و تا امروز پا برجاست. فصل دوم مبانی نظری و روششناختیِ رشتۀ ادبیات فارسی را به نقد گرفته است و برخی کاستیها را نشان داده است. این کاستیها از منظر نگرشهای انتقادی نوین مطرح است. بخش عمدۀ مطالب این دو فصل, ...ادامه مطلب
ارزش عبارت است از آنچه مُفید و شایستۀ نگهداری است یا آنچه خوب و خیر است. ارزشهای اجتماعی، عبارت است از خیرِ مطلوبِ اجتماع انسانی یا آنچه برای انسانِ اجتماعی مفید و نافع است. آثار ادبیِ حاوی و حاملِ چیزهایی بودهاند که برای مردمانی در زمانها و مکانهای مختلف مفید و ارزنده بوده است و هم از این روست که بسیار خوانده میشوند و درخشان و ماندگارند. ارزشهای مُندَرِج در شاهکارهای ادبیات جهان که از مرزهای زمان، مکان، زبان، دین و فرهنگ فراتر رفته و میروند در شمار ارزشهای پایدار تاریخ و انسان هستند. یک شاهکار ادبی، نظامی از ارزشهاست که در یک فرهنگ جاری و پایدار است. از این رو شاهکارهای ادبی انبوهی از ارزشها و موضوعات خواندنی و قابل پژوهش در حوزههای علوم انسانی را در بر دارند. گزاف نیست اگر بگوییم عالمان شاخههای مختلف علوم انسانی میتوانند اطلاعات مطلوبی دربارۀ ارزشهای فرهنگی و اجتماعی یک ملت در آثار ادبی آن ملت بیابند. ادبیات با ارزشهای یک جامعه دو گونه نسبت دارد: نخست این که ادبیات، سازنده و شکل دهندۀ ارزشها و هنجارهای یک جامعه است. به تبع آن اثر ادبی، سرمایۀ فرهنگی یک جامعه است که هر چه زمان میگذرد ارزش افزوده با خود میآورد؛ دوم این که آثار ادبی ناقل و حامل ارزشهای یک اجتماع از نسلی به نسل دیگرند. پس ادبیات هم سازندۀ ارزشها و شکل دهندۀ به هویت م, ...ادامه مطلب
از زمان تأسیس بخش زبان و ادبیات فارسی در دانشسرای عالی (1307ش) تا کنون نزدیک ده نسل از استادان بر کرسیهای زبان و ادبیات فارسی دانشگاههای ایران تکیه زدهاند. برخی از پیشگامان مطالعات زبان و ادبیات در سالهای 1300 تا 1320، محققان برجستۀ بیرون از دانشکدۀ ادبیات بودند. نخستین استادان ادبیات که از سال 1307 در دانشگاه به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداختند شدند دو دستهاند: گروهی دانشآموختگان حوزوی ,ادبیات,شناسی,ایران ...ادامه مطلب
پرسشی که ذهن بسیاری از دانشجویان و پژوهشگران ادبیات را مشغول خود میدارد این است که چرا در بحث و جدلهای پیرامون علوم انسانی ایران، نامی از ادبیات، «مطالعات ادبی» یا «ادبیاتشناسی» شنیده نمیشود؟ هرگاه پای علوم انسانی در میان است سخن از جامعهشناسی، علوم سیاسی، اقتصاد، گاهی تاریخ و زبانشناسی میرود ولی از نظریۀ ادبیات، نقد ادبی حتی آثار ادبی، که همیشه نقش مؤثری در بازنمایی و نقد ارزشهای فرهنگی و تغییر نگرشهای اجتماعی داشته و دارند چندان سخنی در میان نیست. آیا مطالعات ادبی - که موضوعش (ادبیات) ظرف ارزشها و تجارب اجتماعی و فرهنگی است - در زمرۀ دانشهای علوم انسانی به شمار نمیآید؟ فراتر از این,جای,خالی,ادبیات,علوم,انسانی,ایران ...ادامه مطلب
شکل (form) اساسا به معنی همگرایی و همکاری میان اجزاست. همگرایی و همکاری عناصر صوری در یک اثر ادبی در سه سطح قابل بررسی است: الف) شکل بیرونی: ,فرم در ادبیات ...ادامه مطلب